جلسه‌ی اول: استفاده از اندروید به طور موثر

 

این دوره از مدرسه‌ی فناوری ترفندستان قصد دارد تا نحوه‌ی استفاده‌ی موثر از اندروید را به شما آموزش دهد. فراگیری مهم‌ترین تنظیمات و روش‌های مورد نیاز برای تبدیل شدن به یک کاربر حرفه‌ای اندروید و بهره‌برداری حدأکثری از امکانات دستگاه، اهداف اصلی این آموزش‌ها هستند.

 

اندروید محبوب‌ترین سیستم‌عامل در جهان محسوب می‌شود. در حالی که سیستم‌عامل iOS طرفداران افراطی خود را دارد که حاضرند برای محصولات اپل صف‌های طولانی تشکیل دهند، اندروید بر روی آمار و ارقام چشم‌گیر خود حساب می‌کند. در واقع حدود ۸۸ درصد از سهم بازار جهانی متعلق به اندروید است.

 

بخشی از دلیل این موضوع این است که اندروید با رقابت کمی روبه‌روست. iOS تنها رقیب اندروید محسوب می‌شود، به ویژه در آمریکا که ۴۳ درصد از سهم بازار را در اختیار دارد. اما ویندوز فون و بلک‌بری فاصله‌ی زیادی تا رقابت با اندروید دارند.

 

همگی این‌ها به این معناست که شمار زیادی از افراد از اندروید استفاده می‌کنند اما هر از گاهی کاربرانی را می‌بینیم که در کار با آن دچار مشکل می‌شوند. کار با اندروید نه تنها سخت نیست بلکه بسیار هم آسان است. نسخه‌های اولیه‌ی اندروید اغلب کند و سنگین هستند اما نسخه‌های جدیدتر قابلیت‌های فراوانی دارند که بایستی از آ‌ن‌ها بیشترین بهره را ببرید. همچنین، کاربران اغلب از راه‌های فراوانی که امکان مدیریت دستگاه را برای آن‌ها فراهم می‌سازند بی‌اطلاع هستند و اجازه می‌دهند که دستگاه آن‌ها را مدیریت کند.

 

این موضوع چیزی است که ما قصد داریم در آن به شما کمک کنیم.

 

آشنایی با نسخه‌های اندروید

اندروید پس از نسخه‌ی ۱.۰ که در سال ۲۰۰۸ منتشر شد، با نسخه‌های بعدی متعددی همراه گشت. از سال ۲۰۰۹ نیز در کنار شماره‌ی نسخه، نام یک شیرینی یا دسر به هر نسخه تعلق گرفت. به عنوان مثال نخستین نسخه‌ی عمومی اندروید، Cupcake (کیک فنجانی) نام گرفت. پس از آن نیز به ترتیب Donut (دونات)، Eclair (اکلر)، Froyo (ماست منجمد)، Gingerbread (نان زنجبیلی)، Honeycomb (شانه‌ی عسل)، Ice Cream Sandwich (بستنی حصیری)، Jelly Bean (آب‌نبات ژله‌ای)، KitKat (کیت‌کت)،Lollipop (آب‌نبات چوبی)، Marshmallow (مارشمالو) و Nougat (نوقا) معرفی شدند.

 

بر خلاف آی‌فون، همگی گوشی‌های جدید عرضه شده ااماً به آخرین و بهترین نسخه مجهز نیستند. بسته به گوشی، سازنده و اپراتور، ممکن است گوشی‌ای را خریداری کنید که به یک نسخه‌ی خاص محدود شده باشد در حالی که دیگران از نسخه‌های جدیدتری استفاده می‌کنند. این موضوع به این معناست که شمار زیادی از نسخه‌های متفاوت اندروید در حال حاضر در گوشی افراد مختلف نصب است.

 

اگر نمی‌‌توانید دستگاه خود را به جدیدترین نسخه‌های اندروید ارتقا دهید و نسخه‌ی جدیدتری برای گوشی شما توسط سازنده ارائه نشده است، این موضوع به این معناست که تا زمانی که یک گوشی یا تبلت جدید نخرید بر روی این نسخه گیر کرده‌اید. البته نگران نباشید، اکثر اطلاعاتی که ما در اینجا آموزش خواهیم دادیم به نوعی همه‌ی نسخه‌ها را پوشش خواهد داد. اگر این چنین نیز نباشد، شما تا زمان ارتقا همچنان مجموعه‌ای از منابع آموزشی را در اختیار خواهید داشت.

 

تفاوت اندروید خالص با دیگر توزیع‌ها

سازندگان تلفن همراه به راه‌های فراوانی دست می‌زنند تا اندروید را بیش از پیش کاربرپسند کنند. اما معمولاً چیزی که در انتها با روبه‌رو می‌شوید آشفته‌بازاری از اپ‌ها هستند که فضایی فراتر از ارزش‌شان را اشغال می‌کنند. همچنین اگر گوشی‌ای به غیر از Nexus یا Pixel (هر دو ساخت گوگل) بخرید، گوشی شما احتمالاً دارای یک پوسته‌ی سفارشی اندروید نیز هست که توسط سازنده ساخته شده است. همانند TouchWiz سامسونگ یا LG UX ال‌جی. اگرچه هر کدام از آن‌ها دارای طرفداران خاص خود هستند، اما این موضوع جامعه‌ی کاربران اندروید را دچار از هم‌گسستگی کرده و یک رابط کاربری متفاوت در اختیار هر نفر قرار داده است.

 

البته برخی از گوشی‌ها –به‌ویژه Nexus و Pixel گوگل- شامل نسخه‌ی اوریجینال اندروید گوگل بدون موارد اضافی هستند. این موضوع کاربرانی که علاقه‌مند به اندروید خالص هستند را جذب خود می‌کند.

 

این مجموعه از آموزش‌ها بر پایه‌ی توزیع اندروید که توسط گوگل توسعه داده شده است نوشته شده است. در مواقع وم به رابط‌های کاربری سامسونگ و ال‌جی نیز رجوع خواهیم کرد. دلیل این موضوع این است که ۲۹ درصد از کاربران اندروید در آمریکا و ۲۳ درصد از کاربران جهانی اندروید از محصولات سامسونگ استفاده می‌کنند.

 

آشنایی اولیه با اندروید

استفاده از اندروید بسیار آسان است. برخی از قابلیت‌ها و ویژگی‌های آن در تقریباً تمامی دستگاه‌های اندروید ثابت است. ما هم‌اکنون این موارد را پیش از آن که به اعماق اندروید نفوذ کنیم بررسی خواهیم کرد.

 

صفحه‌ی خانگی

گوشی را از حالت قفل خارج کنید تا در صفحه‌ی خانگی یا صفحه‌ی اصلی (Home Screen) قرار بگیرید. به این صفحه می‌توانید همانند یک صفحه‌ی دسکتاپ نگاه کنید، با این تفاوت که بر خلاف یک رایانه‌ی شخصی سنتی، شما می‌توانید هر چقدر صفحه‌ی خانگی که مایلید داشته باشید. هر کدام از این صفحات نیز با کشیدن انگشت به چپ و راست در دسترس خواهند بود. شما می‌توانید شمار دلخواهی از میان‌برهای اپ‌ها (که در جلسه‌ی دوم در خصوص آن توضیح خواهیم داد)، گروه‌های اپ‌ها و ویجت‌ها را در صفحه یا صفحات خانگی قرار دهید.

 

در تصویر زیر در سمت چپ، یک صفحه‌ی خانگی اندروید خالص و در سمت راست، یک صفحه‌ی خانگی در رابط کاربری اندروید سامسونگ را ملاحظه می‌کنید.

 

صفحه‌ی خانگی

 

دقت کنید ظاهر صفحه‌ی خانگی به سازنده‌ی گوشی شما و نحوه‌ی سفارشی کردن آن توسط خودتان بستگی خواهد داشت.

 

نوار وضعیت

نوار بالای صفحه که همواره نمایش داده می‌شود، نوار وضعیت یا Status Bar نام دارد. این نوار به ندرت صفحه نمایش را ترک می‌کند، مگر در اپلیکیشن‌هایی که به طور تمام‌صفحه اجرا می‌شوند (همانند بازی‌ها یا پخش‌کننده‌‌های ویدیو). نوار وضعیت، اطلاعات مهمی شامل زمان، سیگنال‌ها، باتری و اطلاع‌رسانی‌‌هایی نظیر پیام‌ها و ایمیل‌ها را نمایش می‌دهد. معمولاً این نوار در پوسته‌های سازندگان مختلف با تغییرات ظاهری جهت زیباسازی همراه است.

 

نوار وضعیت

 

اطلاع‌رسانی‌ها

اطلاع‌رسانی‌ها یا Notifications همواره یکی از نقات قوت اندروید بوده‌اند. با اطلاع‌رسانی‌ها، سیستم و اپ‌ها می‌توانند شما را هنگامی که چیزی نیازمند توجه است آگاه‌ سازند. همانند یک ایمیل، یک پیام متنی یا یک چیز مرتبط به اپ همانند هشدار اینستاگرام. هنگامی که شما یک اطلاع‌رسانی‌ دریافت می‌کنید آیکنی را سمت چپ نوار وضعیت در بالای گوشی مشاهده خواهید کرد. نوار وضعیت را پایین بکشید تا همه‌ی اطلاع‌رسانی‌ها را ملاحظه کنید و هر کدام را که مایلید انتخاب کرده یا حذف کنید.

 

اطلاع‌رسانی‌ها

 

شما می‌توانید یک اطلاع‌رسانی را لمس کنید تا ایمیل، پیام یا هر چه که هست را را باز کنید. اگر مایلید که آن را حذف کنید کافی است تا آن را به بگیرید و به سمتی بکشید و رها کنید. یا آیکن حذف را انتخاب کرده تا تمام اطلاع‌رسانی‌ها را یک‌جا حذف کنید.

 

پنل تنظیمات سریع

در نسخه‌های مدرن اندروید، شما یک پنل تنظیمات سریع یا Quick Settings را در محدوده‌ی اطلاع‌رسانی‌ها مشاهده خواهید کرد. در دستگاه‌های اندروید خالص، شما می‌توانید دوبار انگشت خود را به از بالای صفحه به پایین بکشید تا پنل تنظیمات سریع را گسترش دهید. در صورتی که در دیگر دستگاه‌ها –همانند سامسونگ و ال‌جی- تمامی پنل در یک قسمت که همواره در حال نمایش است متراکم شده است. در تصویر زیر در سمت چپ، پنل تنظیمات سریع یک اندروید خالص و در سمت راست، پنل تنظیمات سریع در رابط کاربری اندروید سامسونگ را مشاهده می‌کنید.

 

پنل تنظیمات سریع

 

نوار داک

نوار Dock که گاهی نوار علاقه‌مندی‌ها هم خوانده می‌شود، این امکان را فراهم می‌سازد تا اپ‌های دلخواه خود را مانند مخاطبین یا شماره‌گیر را سنجاق کنید تا همواره در دسترس باشند. در نتیجه این اپ‌ها همواره در هر صفحه‌ی خانگی که باشید نمایش داده می‌شوند. علاوه بر این شما می‌توانید اپ‌ها را درون فولدرها نیز جمع کنید.

 

نوار داک

 

ما در جلسه‌ی بعدی مدرسه‌ی فناوری ترفندستان به نحوه‌ی ایجاد فولدرهای اپ‌ها خواهیم پرداخت.

 

نوار ناوبری

در پایین صفحه نمایش دستگاه شما نوار ناوبری یا Navigation Bar قرار دارد که همانند نوار وضعیت همواره قابل مشاهده است، مگر در اپ‌های تمام‌صفحه یا بازی‌ها. نوار ناوبری تقریباً همواره سه نماد بازگشت، خانه و اپ‌های اخیر را نمایش می‌دهد. برخی از سازندگان اجازه‌ی سفارشی‌سازی ظاهر آن و جابجایی آیتم‌های آن را فراهم می‌کنند.

 

نوار ناوبری

 

صرف نظر از این موضوع، شما همواره در هر جایی که هستید بایستی این سه عنصر ناوبری موجود را مشاهده کنید. شایان ذکر است که سامسونگ یکی از آخرین تولیدکنندگانی است که کماکان از دکمه‌های خازنی فیزیکی به جای ناوبری بر روی صفحه نمایش استفاده می‌کند.

 

اپ دراور

در نهایت اپ دراور (App Drawer) یا کشوی اپ‌ها. این‌جا جایی است که تمامی میان‌برهای اپ‌ها موجود هستند و با لمس دکمه‌ی گرد دارای شش دکمه در دسترس است. معمولاً این دکمه در مرکز داک قرار دارد اما برخی تولیدکنندگان آن را در سمت راست لانچر خود قرار می‌دهند.

 

اپ دراور

 

از اینجا می‌توانید اپ‌ها را باز کنید، آن‌ها از روی گوشی حذف کنید یا با لمس و نگه داشتن هر اپ، میان‌بری از آن بر روی صفحه‌ی خانگی ایجاد کنید.

 

تنظیمات اندروید

حال با منوی تنظیمات آشنا شویم، چرا که این‌جا محلی است که می‌توان نهایت کنترل را بر روی دستگاه اعمال کرد. دو راه برای دسترسی به تنظیمات اندروید وجود دارد: یک راه باز کردن لیست اپ‌ها و انتخاب میان‌بر Settings (با میان‌بر Google Settings اشتباه نشود) و یا کشیدن انگشت به سمت پایین جهت نمایش پنل تنظیمات سریع و انتخاب آیکن چرخ‌دنده در بالای سمت راست صفحه.

 

 

اگر چه منوی تنظیمات سریع این اجازه را می‌دهد که تنظیمات کاربردی نظیر وای-فای یا بلوتوث را فعال یا غیرفعال کنید، در منوی تنظیمات می‌توانید کنترل بیشتری بر این موارد داشته باشید. Settings قلب و روح انجام فعالیت‌های بیش‌تر در دستگاه اندروید شماست.

 

 

منوی تنظیمات در بیش‌تر دستگاه‌ها به بخش‌های مختلفی تقسیم شده است. البته محصولات جدیدتر سامسونگ از این قاعده مستثنی هستند. در اندروید خالص و بسیاری از نسخه‌های دیگر از زیربخش‌ها برای تقسیم این منو استفاده شده است اما سامسونگ همه‌چیز را در قالب یک لیست بلند نمایش می‌دهد. شایان ذکر است برخی از تولیدکنندگان نظیر ال‌جی، منوی تنظیمات را به تب‌های مختلف تقسیم کرده‌اند.

 

 

اجازه بدهید هر یک از گزینه‌های موجود در منوی تنظیمات اندروید را بررسی کرده و کارایی آن‌ها را عنوان کنیم.

 

وای-فای

منوی Wi-Fi محلی است که می‌توانید از طریق آن به شبکه‌های بی‌سیم متصل شده یا اتصال خود را قطع کنید. همچنین می‌توانید وای-فای خود را به طور کامل خاموش کنید تا در مصرف باتری صرفه‌جویی شود.

 

 

ما در این خصوص در فصل سوم بیش‌تر صحبت خواهیم کرد.

 

مصرف داده

اگر از یک طرح داده‌ی اینترنت تلفن همراه استفاده می‌کنید و مایلید که از میزان کلی مصرف و یا میزان مصرف هر اپ مطع شوید، حتماً مایلید که در خصوص تنظیم Data Usage و نحوه‌ی کار با آن بیش‌تر بدانید. همان‌طور که اگر از یک وای-فای خوب در خانه بهره می‌برید مایل نیستید از داده‌ی تلفن همراه خود استفاده کنید.

 

به یاد داشته باشید، شما می‌توانید داده‌ی تلفن همراه را غیرفعال کنید که باعث صرفه‌جویی در مصرف باتری می‌شود اما این کار ممکن است تأثیرات جانبی ناخواسته‌ای هم داشته باشد. تأثیراتی نظیر ناتوانی در ارسال و دریافت تماس یا پیام‌های متنی. در نتیجه ما پیشنهاد می‌کنیم که Cellular Data یا داده‌ی تلفن همراه را روشن نگه دارید.

 

 

در این خصوص در جلسه‌ی سوم بیش‌تر توضیح خواهیم داد.

 

صفحه نمایش

صفحه نمایش یا Display بخش اعظمی از باتری شما را مصرف می‌کند. در نتیجه می‌توانید روشنایی صفحه را کاهش دهید یا زمان خاموش شدن خودکار آن را کم‌تر کنید تا در مصرف باتری صرفه‌جویی شود. همگی این کارها از طریق بخش صفحه نمایش در تنظیمات امکان‌پذیر است.

 

 

به تنظیمات Display در جلسه‌ی سوم بیش‌تر می‌پردازیم.

 

مدیریت اپ‌ها

در منوی تنظیمات، در زیر قسمت اپ‌ها (Apps) یا برنامه‌ها (یا Applications > Application Manager در دستگاه‌های سامسونگ)، شما می‌توانید لیستی از هر آن چه که بر روی گوشی شما نصب شده است را مشاهده کنید. لمس نام هر اپلیکیشن لیستی از اطلاعات مفید را نمایش می‌دهد: چه میزان فضا اشغال کرده است، در یک تاریخ مشخص چه میزان داده مصرف کرده است، چه مجوزهای به آن داده شده است، دسترسی‌ اطلاع‌رسانی، تنظیمات پیش‌فرض و میزان مصرف باتری توسط آن. در نوقا –جدیدترین نسخه‌ی اندروید- شما می‌توانید میزان مصرف حافظه (RAM) و همچنین منبع نصب اپ (به عنوان مثال فروشگاه گوگل پلی) را مشاهده کنید.

 

 

اگر مایلید که یک اپ را حذف (Uninstall) کنید می‌توانید دکمه‌ی بزرگ Uninstall یا حذف را لمس کنید. همچنین می‌توانید اجرای یک اپ را با انتخاب Force Stop متوقف کنید، اگر چه نبایستی این کار را به طور مداوم انجام دهید.

 

فضای ذخیره‌سازی

گوشی شما حجم مشخصی از فضای‌ذخیره‌سازی برای اپ‌ها، بازی‌ها، عکس‌ها، ویدیوها، موزیک‌ها و دیگر فایل‌ها دارد. اگر این فضا به اتمام برسد، تنظیمات ذخیره‌سازی یاStorage محل مناسبی برای تشخیص این است که چه چیزی این فضا را اشغال کرده است و با حذف اپ‌ها یا موارد غیرضروری چه میزان فضا آزاد خواهد شد. متعجب نخواهید شد اگر بدانید چه میزان فضا با این کار آزاد می‌گردد.

 

 

به طور مفصل در جلسه‌ی پنجم به این موارد خواهیم پرداخت.

 

باتری

عمر باتری، یکی از دغدغه‌های روزانه‌ی ماست. تنظیمات باتری دید کلی از این که چه میزان باتری مصرف کرده‌اید، چه میزان از آن باقی مانده است و این که چه اپ‌ها‌یی بیش از همه باتری دستگاه را مصرف می‌کنند را در اختیارتان قرار می‌دهد. هم‌چنین می‌توانید تنظیمات صرفه‌جویی در مصرف باتری یا Battery Saver را در اینجا تنظیم نمایید.

 

 

در این زمینه در جلسه‌ی سوم بیش‌تر توضیح خواهیم داد.

 

مکان

بسیاری از اپ‌ها نظیر دوربین یا فیس‌بوک از مکان یا Location شما برای کاربردهای خاص استفاده می‌کنند. این کار می‌تواند موجب مصرف زیاد باتری شود و برخی از کاربران نیز ترجیح می‌دهند دسترسی به مکان خود را در اختیار اپلیکیشنی که به آن اطمینان ندارند قرار ندهند. شما می‌توانید تنظیمات مکان خود را از قسمت Location صورت دهید. به طوری عمومی ما پیشنهاد می‌کنیم تنظیم اصلی را بر روی حالت دقت بالا یا High Accuracy قرار دهید اما شما می‌توانید هر اپ را به طور مجزا در این قسمت لمس کرده و دسترسی مشخصی برای آن تعیین نمایید.

 

 

در این زمینه در جلسه‌ی سوم بیش‌تر می‌پردازیم.

 

امنیت

راه‌های مناسبی برای حفاظت از دستگاه و اطلاعات شما در اندروید وجود دارد و در زیربخش‌های قسمت امنیت یا Security شما می‌توانید گزینه‌های متعددی در این زمینه را مشاهده کنید. شما می‌توانید بخش امنیت را در دستگاه‌های سامسونگ در قسمت قفل صفحه و امنیت یا Lock screen and security بیابید.

 

 

ما در جلسه‌ی چهارم به طور تفصیلی در خصوص امنیت دستگاه صحبت خواهیم کرد.

 

بکاپ و ریست

گرفتن نسخه‌ی پشتیبان یا Backup بر روی هر رایانه‌ای مهم است اما از آن مهم‌تر بر روی گوشی شماست. جدا از اتفاقات ناخوشایند نرم‌افزاری و سخت‌افزاری که ممکن است روزانه رخ دهد، ممکن گوشی را به راحتی گم کنید یا آن را جا بگذارید. استفاده از قابلیت‌های پشتیبانی‌گیری می‌تواند شما را از یک بحران نجات دهد.

 

 

در این خصوص در جلسه‌ی پنجم بیش‌تر توضیح خواهیم داد.

 

آن‌چه که در این دوره خواهید آموخت

مدرسه‌ی اندروید ترفندستان شامل ۵ جلسه خواهد بود که محدوده‌های کلیدی مدیریت و تسلط بر دستگاه اندروید را پوشش می‌دهند.

 

جلسه‌ی دوم: مدیریت اپلیکیشن‌ها

نصب اپلیکیشن‌های جدید و تست آن‌ها در عین سادگی بسیار لذت‌بخش است، تا زمانی که گوشی شما از میان‌برها و ویجت‌های کهنه پر می‌شود. اگر اپلیکیشن‌های متعددی بر روی دستگاه شما نصب است بایستی تمامی نکات فنی میان‌برها، گوگل پلی و تنظیمات اپ‌ها را فرا بگیرید.

 

جلسه‌ی سوم: افزایش طول عمر باتری

شما بایستی کاملاً نحوه‌ی  کار باتری دستگاه و بهترین شرایط کارکرد آن را فرا بگیرید. علاوه بر این، کارهای زیادی است که می‌توانید در تنظیمات انجام دهید که به شما کمک می‌کنند باتری شما در طول روز عمر طولانی‌تری داشته باشد. ما همگی این موارد را از جمله مدیریت تنظیمات باتری و بهترین راه برای داشتن باتری طولانی‌تر در روز را توضیح خواهیم داد.

 

جلسه‌ی چهارم: امن نگه داشتن دستگاه

راه‌های مختلفی برای افزایش امنیت دستگاه و جلوگیری از افشای اطلاعات وجود دارد. ما در خصوص راه‌های ممکن برای افزایش امنیت بحث خواهیم کرد. همچنین شما بایستی امنیت دستگاه خود را جدی بگیرید. قفل الگویی، رمز عبور، کد، رمزنگاری، اثر انگشت یا هر راه دیگری که از اطلاعات شما حفاظت می‌کند. در این جلسه به همگی این موارد می‌پردازیم.